9 października 2020

Zmiana rozporządzenia w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych. Wątpliwości interpretacyjne.

W dniu 29 września 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. poz. 1149). Główny aspekt nowelizacji dotyczy znakowania świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, owiec, kóz i drobiu, o którym mowa w załączniku XI do rozporządzenia nr 1169/2011. Przedmiotowy akt prawny wprowadza wymóg wskazania kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia mięsa wraz z grafiką przedstawiającą flagę państwa pochodzenia. Jak wynika z treści rozporządzenia:

"W przypadku mięsa, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, informacje dotyczące państwa pochodzenia i grafiki przedstawiającej flagę państwa pochodzenia podaje się na wywieszce umieszczonej w widocznym miejscu, towarzyszącej bezpośrednio jego prezentacji. Informację dotyczącą państwa pochodzenia mięsa podaje się z zastosowaniem czcionki o wysokości nie niższej niż użyta do prezentacji jego nazwy. Wysokość grafiki przedstawiającej flagę państwa pochodzenia mięsa nie może być niższa niż wysokość czcionki użytej do prezentacji jego nazwy."

Przedmiotową regulację należy ocenić negatywnie - tak od strony praktycznej, jak i z punktu widzenia spójności przepisów prawa krajowego i wspólnotowego.

Po pierwsze, w rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011 pojęcie "kraju pochodzenia" żywności jest określone zgodnie z art. 23-26 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 2 . W przypadku produktów zwierzęcych pojęcie to odnosi się do kraju, w którym dany produkt został całkowicie uzyskany, co zastosowane do mięsa oznacza kraj, w którym zwierzę urodziło się, było chowane i zostało poddane ubojowi. W przypadku gdy w produkcję danego produktu żywnościowego zaangażowanych było kilka krajów, pojęcie to odnosi się do kraju, w którym produkt został poddany ostatniej istotnej, ekonomicznie uzasadnionej obróbce lub przetworzeniu. Jednak w wyniku zastosowania powyższego do sytuacji, w których mięso pochodzi od zwierząt, które urodziły się, były chowane i zostały poddane ubojowi w różnych krajach, konsumenci nie otrzymaliby wystarczających informacji o pochodzeniu tego mięsa. W związku z tym we wszystkich tych sytuacjach konieczne jest wskazanie na etykiecie państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, w którym zwierzę było chowane przez okres stanowiący znaczną część normalnego cyklu chowu dla każdego gatunku, jak również państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, w którym zostało ono poddane ubojowi. Pojęcie "pochodzenie" powinno być zarezerwowane dla mięsa uzyskanego od zwierząt, które urodziły się, były chowane i zostały poddane ubojowi, a zatem zostały całkowicie uzyskane, w jednym państwie członkowskim lub w jednym państwie trzecim (Zasady stosowania rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wskazania kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, z owiec, kóz i drobiu; Dz.U.UE.L.2013.335.19 z dnia 2013.12.14; Numer CELEX: 32013R1337).

Oznacza to, że w przypadkach, w których zwierzę było chowane w kilku państwach członkowskich lub państwach trzecich i wymóg dotyczący okresu chowu nie może być spełniony, konieczne jest odpowiednie wskazanie miejsca chowu, aby "lepiej zaspokoić potrzeby konsumentów i uniknąć niepotrzebnej komplikacji treści etykiety". Innymi słowy - jeżeli tucznik pochodzi z innego kraju członkowskiego niż Polska, to produkt z niego powstały (np. szynka, schab) "nie pochodzi" z Polski, pomimo uboju, rozbioru i przetworzenia tucznika w polskim zakładzie produkcyjnym.

Należy jednak zauważyć, iż opisane na wstępie rozporządzenie MRiRW odnosi się do państwa pochodzenia, a nie miejsca pochodzenia:

"w przypadku świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, owiec, kóz i drobiu, o którym mowa w załączniku XI do rozporządzenia nr 1169/2011, z wyjątkiem mięsa, w którego oznakowaniu użyto znaku graficznego zawierającego informację "Produkt polski", dodatkowo - odpowiednio dla każdego rodzaju mięsa - państwo pochodzenia lub miejsce pochodzenia, zgodnie z przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1337/2013 z dnia 13 grudnia 2013 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wskazania kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, z owiec, kóz i drobiu (Dz. Urz. UE L 335 z 14.12.2013, str. 19), wraz z grafiką przedstawiającą flagę państwa pochodzenia; grafika może mieć uproszczoną formę, o ile pozwala to na właściwą identyfikację państwa pochodzenia mięsa"

Zatem kierując się siatką pojęciową przyjętą przez rozporządzenie (UE) nr 1169/2011 -  brak jest możliwości oznakowania polską flagą mięsa wytworzonego w polskim zakładzie mięsnym od zwierzęcia pochodzącego z polskiego chowu lecz urodzonego w innym kraju członkowskim. 

Kwestia ta jest o tyle problematyczna, o ile całkowicie pomija realia panujące na rynku rolno-spożywczym. W praktyce bowiem wielu polskich przedsiębiorców sprowadza warchlaki z zagranicy (np. z Danii) i oddaję je na chów w Polsce, bądź kupuję tuczniki bezpośrednio od gospodarstw prowadzących tucz zwierząt sprowadzanych.

Powyższa wykładnia przepisów nie ma charakteru wykładni autentycznej lub urzędowej i może zostać poddana rewizji w przypadku uzyskania jednoznacznego stanowiska resortu rolnictwa i rozwoju wsi bądź organów inspekcji handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Do sprawy będziemy powracać.


Zanim klikniesz „Przejdź do serwisu” lub zamkniesz to okno, prosimy o przeczytanie tej informacji. Prosimy w niej o Twoją dobrowolną zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez naszych partnerów biznesowych oraz przekazujemy informacje o tzw. cookies i o przetwarzaniu przez nas Twoich danych osobowych.
Klikając „Przejdź do serwisu” lub zamykając okno przez kliknięcie w znaczek X, zgadzasz się na poniższe.

Polityka Prywatności